PARE NEDİR?
“YALÇINKAYA” yöntemi içerisinde uygulanan dil ve konuşma gelişimi eğitimidir.
PLANSIZ ANI RESİMLEME (PARE)
Yaşanılan gerçek olayda öğretilen kelimeye ait konuşma sesleri, görüntüsü ve yaşanılan olayın duygusunun birlikte kaydedilmesidir.
Plansız Anı Resimleme (PARE), gerçek hayat-ev-merkezli işitme, dil ve konuşma gelişimi yöntemidir. Doğal yaşam içinde yaşanan olayın resminin çizilerek kelimeyi çağrışım yoluyla bellekte tutmayı ve öğrenmeyi gerçekleştirir. PARE yeni kelime ve kelimenin anlamını öğretme yöntemidir. İşitsel işlemleme bozukluğu ya da yapısal konuşma gecikmesi olan çocuklarda kullanılan bir metoddur.
Ses ayırtetme kitabı, sese ait gerçek nesneler (ses çalışması) ve PARE resim kartlarından oluşan bir setin bütünüyle çalışılması gereklidir.
YALÇINKAYA Yöntemin’de İşitsel Yolların Konuşma Seslerinin ve Anlamlarının İşlemlemesi:
1) Seçici dinleme, ses ve görüntünün eşleştirilmesi, seslerin işitsel yollarda iletimi: Yaşanan bir çok olaya ait kelimelerden, öğretilmek istenen kelimenin seçilmesi.
2) Sinyalin işitsel analizi (işitme yoluyla sesin süresi, frekans, şiddet, ritmini alma): PARE’de çizilen resimdeki soru ve cevapları süreki dinleme.
3) İşitsel yolları sürekli uyararak, flu, belli belirsiz olan uyaranın netleşmesi.
Gecikmiş Konuşma Nedir?
Dil ve konuşma gelişiminin kronolojik yaşı düzeyinde olmamasıdır. Kronolojik
yaşı ne olursa olsun dil yaşı ne ise, o yaş düzeyinde konuşmakta ve
konuşulanları anlamaktadır. Örneğin çocuğun kronolojik yaşı 4 olabilir, fakat
ifade edici dil yaşı yani konuşması, 18 -23 aylar arasında olabilir. Konuşmayı
anlama yaşı ise, 2 yaş civarında olabilir. Bu durumda çocuk sadece 18 -23 aylar
arasındaki bir çocuk gibi konuşur, 2 yaş seviyesindeki bir çocuk gibi konuşulan
dili anlayabilir. Bu nedenle dil ve konuşma gelişiminde gecikmesi olan
çocukların konuşma ifadelerinin kronolojik yaşına göre konuşması
beklenmemelidir.
AŞAĞIDA Kİ BELİRTİLERİ ÇOCUĞUNUZ DA GÖRÜYORSANIZ BİZE BAŞVURUN !
İŞİTSEL İŞLEMLEME BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ
YAŞA BAĞLI NASIL DEĞİŞİR?
| 0 – 2 YAŞ GELİŞİMİ |
|
- Fiziksel dinleme güçlükleri
- Gecikmiş konuşma
- Orta kulak enfeksiyonları görülür.
|
| 3 – 4 YAŞ DİL HAKİMİYETİ |
|
Dil |
Dinleme ve Öğrenme |
|
|
- Konuşmada güçlük çeker
- Kafiyeli konuşmada güçlük çeker, kafiyeli konuşmaları anlamakta güçlük çeker
- Benzer sesli olan kelimeleri karıştırır
- Kelime içindeki konuşma seslerini tanımaya geç başlar (alfabede ki harfleri tanıma değil)
|
- Olağandışı gürültü olduğunda rahatsız olur (veya kulaklarını kapar)
- Sıklıkla talimatın tekrar edilmesini ister
- Geri plan gürültüde: sesleri ayırmakta güçlük çeker
- Kelime içindeki konuşma seslerini tanımaya geç başlar (alfabede ki harfleri tanıma değil)
|
| 5 – 8 YAŞ KODLAMA |
|
Dil |
Öğrenme |
Okuma Becerileri |
Okuma Durumu |
|
- Sınırlı Kelime Dağarcığı vardır
- Hikayeleri tam olarak anlatmakta güçlük çeker
- TV izlerken gürültü olmasından hoşlanmaz, gürültüde sesleri anlayamaz
- Kelimeleri yanlış telaffuz eder
- Şarkıların sözlerini yanlış duyar
|
- Ev ödevinde çok fazla zaman harcar
- Ödev yapma konusunda düzensiz davranır
- Birden çok yönerge verildiğinde yerine getirmekte güçlük çeker
- Matematik konularında zorlanır
- Gürültülü ortamlarda dikkatini sürdüremez
|
- Bilmediği kelimeleri okumada güçlük çeker
- Sesli okumada yavaş ve tutarsız okur
- Konuşma seslerini okurken atlama veya ekleme yapar
- Tam anlaşılmayan kelimeleri tahmin etmede güçlük yaşar veya Tam anlaşılmayan kelimeleri atlayarak tüm cümleyi anlamaya çalışır
- Vurgu, tonlama veya prosodi kullanmakta güçlük çeker
|
- Yüksek sesli okumada güçlük çeker, bu nedenle isteksiz davranır.
- Basit kitaplar okumayı tercih eder.
- Resimsiz kitaplardan hoşlanmaz.
- Okumaya karşı isteksizdir.
|
| 9 – 11 YAŞ ANLAMA |
|
Sosyal |
Öğrenme |
Okuma Becerileri |
Davranış |
|
|
- Gürültülü ortamlarda bulunmaktan hoşlanmaz
- Bazı konuşmaları dinlerken yakalayamaz
- Gerektiğinden daha yüksek sesle konuşur
- Bazen şakaları fark edemez
- Az sayıda arkadaşı vardır
|
- Sıklıkla cümlelerin tekrar edilmesine ihtiyaç duyar
- Derslerin ana noktasını kaçırır
- Sınavlarda veya ödev yapmakta yavaştır
- Öğrenme odaklı değildir
- Sınav sonuçlarında hayal kırıklığı yaşar
- Ard arda gelen görevleri hatırlamakta güçlük çeker
|
- Akıcı bir şekilde okuyamaz
- Yavaş okur
- Anlamada gecikme görülebilir
- Uzun süre okuyamaz
- Sayfaları tekrar okumaya ihtiyaç duyar
- Okumaya karşı ilgili değildir
|
- Kendine güveni azdır
- Okuma konusunda isteksizdir
- Okul günlerini yorucu bulur
- Yeni şeyler öğrenmekten hoşlanmaz
- Okula gitmeyi sevmez
|
| 12 – 18+ YAŞ ÜSTBİLİŞ |
|
Düşünme |
Öğrenme |
Okuma Becerileri |
|
|
- Ana fikri kavrayamaz
- Soyut fikirlerde zorlanır
- Çıkarım yapmakta zorlanır
- Düşüncelerini organize etmekte zorlanır
- Kelimeleri genel anlamıyla alır, mecazları anlamayabilir
|
- Sıkılıkla kafası karıştığı için «Ne» diye sorar
- Gürültülü ortamlarda bulunmaktan hoşlanmaz
- Unutkanlık gösterir
- İsteksiz bir öğrencidir
- Okulu oldukça yorucu bulur
- Düzensizdir
- Öğrenme konusunda istekli değildir
|
- Konunun özünü bulmakta zorlanır
- Sadece kelime anlamını anlar, mecaz anlamlarda zorlanır
- Kolaylıkla cesareti kırılabilir
- Uzun süreli okuma yapamaz
- Üst biliş gerektiren işlevlerde yetersizdir
- Okumaktan zevk almaz, memnuniyet duymaz
|